Skákhöfuðborg heimsins - hvað er nú það?

Fyrst eftir að fréttir bárust af þessum miklu plönum Reykjavíkurborgar, eða er þetta kannski fyrst og fremst af einu af plönum Hrafns Jökulssonar?, þá hafa menn verið að velta vöngum yfir því hvað átt væri við með þeim. Skákhöfuðborg heimsins árið 2010?

Mér skilst að Hróksmenn með Hrafn Jökulsson í broddi fylkingar hafi unnið að þessum hugmyndum nú um skeið. Á heimasíðu þeirra er haldið fram að Hrókurinn hafi staðið fyrir einhverjum af sterkustu skákmótum í heimi undanfarin ár. Það er fjarri sanni, bæði hvað varðar styrkleikann og nálægðina í tíma. Það er langt síðan Hrókurinn stóð fyrir skákmóti hér á landi og enn lengra síðan það var sterkt - og enn lengra síðan það var með sterkari skákmóti (reyndar man ég ekki eftir slíku sterku móti á þeirra vegum). Hrókurinn og Hrafn eiga það gjarnan til að halda fram því sem þeir geta ekki staðið undir.

Undanfarin ár, jafnvel áratugi, hefur ekkert af helstu skákmótum heimsins verið haldið hér á landi. Ég man eftir einu slíku móti eða Heimsbikarmóti í skák um 1990. Hér hefur aldrei verið haldið Ólympíumót landsliða í skák (sem eru sterkustu mótin á því sviði), né Evrópumót landsliða. Heimsmeistaramót unglinga, eða Evrópumót, hefur aldrei verið haldið hér á landi - og aldrei hefur verið haldið hér Evrópumót einstaklinga. Þá hefur heimsmeistareinvígi í skák ekki verið haldið hér síðan árið 1974 (undanrásir að vísu 1976 eða 7).

Nú er nýhafin á vegum alþjóða skáksambandsins (Fide) ný hrina heimsbikarmóta sem stendur fram á næsta ár, 2009, þar sem sigurvegarinn fær rétt til að skora á heimsmeistarann. Íslendingar hafa ekki sótt um að halda þessi mót, né undanfara þeirra, og ekki heldur neitt þeirra heimsmeistaraeinvígja sem haldin hafa verið og verða haldin í ár og á næsta ári. 

Þá er árlega haldin gríðarlega sterk mót í Wijk aan Zee, Linares/Morelia og í Moskvu (Aeroflot) sem mjög löng hefð er fyrir, sérstaklega þeim tveim fyrrnefndu. Ef hægt er að tala um einhverja skákhöfuðborg heimsins þá er það Wijk aan Zee.

Það kostar margra ára vinnu, miklu meiri en tveggja ára (2010), til að skáka slíkum status og tekst eflaust aldrei. Eina ráðið til að komast eitthvað í námunda við þessar skákstórborgir er að útvega gífurlegt fjármagn, sem ég efast um að sé til staðar hér á landi (sérstaklega ekki núna þegar íslensku bankarnir eru algjörlega hættir að lána fé) og að halda eitt mót eins og Fide Grand Prix, sem væntanlega fer á stað aftur árið 2010. Eða þá að bjóðast til að halda Ólympíumótið, Evrópumót einstaklinga eða heimsmeistara- og evrópumeistaramót ungmenna.  Þetta eru spennandi mót og verðug verkefni en gera þó ekki Reykjavík að skákhöfuðborg heimsins á einu ári því fyrr en 2010 fást þau ekki.

Hér er því enn eitt dæmið um skákskrum af verstu gerð að ræða, sem við höfum orðið alltof oft vitni að síðan Hrafn Jökulsson fór að skipta sér af skákmálum hér á landi. Þetta skrum (eða frekar skrumskæling) hafði einnig áhrif á stjórnvisku Guðfríðar Lilju Grétarsdóttir meðan hún sat í forsetastóli Skáksambandsins. Þá lofaði hún einmitt að Ísland yrði komið í röð 10 bestu þjóða í heimi, bæði í kvenna- og karlaflokki (og ungmennaflokkunum öllum). Þetta plan kallaði hún Finnur fjórir (f4) ef þið eruð búin að gleyma því.

Reyndin er hins vegar sú að íslenska karlaliðið varð eitthvað í kringum 30. sætið á síðasta Ólympíumóti en kvennasveitin ekki einu sinni í hópi 50 efstu (70.?)! Þá lentu flest ungmennin okkar í kringum 100. sæti í sínum aldursflokki á síðasta heimsmeistaramóti, en keppendur voru um 120 í hverjum flokki! Og nú ætlar nýr forseti Skáksambandsins og væntanlegur framkvæmdarstjóri Reykjavíkurskákakademíunnar, Björn Þorfinnsson, að leika sama blekkingarleikinn aftur.

Sannleikurinn er nefnilega sá að íslenskri skák hefur farið aftur mörg undanfarin ár, ekki síst þau allra síðustu. Við eigum mjög langt í land að komast aftur í hóp þeirra bestu, eins og við vorum á árunum 1985-1995. Þessi draumsýn um að Reykjavík verði skákhöfuðborg heimsins árið 2010 er því algjör útópía. Hún verður aldrei að raunveruleika, hvorki þá né síðar.

Það er leitt til þess að vita að frammámenn í íslenskri skákhreyfingu hafi leikið þennan blekkingarleik - og það lengi - og kastað þar með ryki í augu misvitra kjörinna fulltrúa almennings í Reykjavík (og á Alþingi því einnig er komin fram tillaga þar um skáksetur til heiðurs Fischers sem hefur að geyma sömu skýjaborgirnar).

Peningaausturinn í þessar tálbeitur (eða eigum við kannski að segja til uppihalds og framfærslu útvaldra "skákatvinnumanna" sem þó tefla lítið sem ekkert og með skákgetu samkvæmt því) væri betur varið í raunverulegt uppbyggingarstarf í skákmálum sem byggðist á miklu betri og markvissari þjálfun barna, unglinga og bestu skákmanna okkar, en nú er boðið upp á.

Það verður fróðlegt að fylgjast með fundinum á morgun - og hverjir verði aðal leikendur í þessu leikriti fáránleikans.

Reykjavík skákhöfuðborg heimsins árið 2010