Loksins almennilega unnin frétt!

Hér verður maður loksins vitni að almennilegri rannsóknarblaðamennsku þar sem farið er í saumana á málinu og menn kynna sér hvernig staðið er að hlutunum í öðrum "ísbjarnar"löndum. Þetta hefðu Umhverfisstofnun, Náttúrustofnun og yfirdýralæknir mátt kynna sér áður en þeir hófu sitt fleipur um að það hefði verið nauðsynlegt að drepa björninn. 

Þá vekur og athygli að Íslendingur sem starfað hefur á Svalbarða til fjölda ára, prófessor í heimskautafræðum, skuli tala af slíkri vanþekkingu og hann gerði í sjónvarpsviðtali í gær. Undarlegt hve margt háskólamenntað fólk er blóðþyrst. Skyldi eitthvað vera að menntakerfinu okkar?

Í skýrslu sem sýslumaðurinn á Svalbarða hefur gert segir m.a. að stundum gerist það á sumrin að ísbirnir dvelji á landi og bíði efti að hafísinn komi. Þá borði þeir mjög lítið eða fasti alveg og séu mjög rólegir til að spara kraftana. Því eigi menn að forðast að trufla þá á þessu tímabili því það kalli á aukna orkunotkun þeirra og þar með á aukna orkuþörf. Auk þess sé það ofur einfaldlega hættulegt fyrir fólk. 

Greinilegt er að þeir sem komu að ísbjarnarmálunum fyrir norðan höfðu ekki hugmynd um hvernig bregða skuli við og enginn annar aðili heldur. Þannig fá allir viðkomandi falleinkunn í þessu máli og þurfa greinilega að setja aftur á skólabekk til að læra hvernig eigi að bregðast við.  

Einnig segir í skýrslu sýslumanns að enginn skuli koma nær ísbirni en sem nemur 40-50 metrum en skuli þá grípa til hræðsluverkfæra til að flæma hann í burtu: merkjabyssu, lúður eða eitthvað þvílíkt (berja pottlok er víst mjög áhrifarík aðferð til að hræða ísbirni og öll slík hávaðahljóð!). Á Svalbarða er að auki bannað að trufla ísbjörn en það gerðu menn svo sannarlega þarna nyrðra.

Þrátt fyrir þessar reglur er mjög algengt að ísbirnir séu drepnir á Svalbarða. Yfirleitt er borið við nauðvörn, eins og var gert í okkar tilfelli. Vegna þess hve tíð drápin eru þá hefur verið reynt að lögsækja þá sem drepið hafa dýrin. Í einu tilfelli var maður dæmdur í hæstarétti Noregs fyrir að hafa ekki gripið til annarra ráða en að drepa nærgöngul dýr. Fleiri dæmi eru um að fólk hafi verið dæmt fyrir dráp á ísbirni á þeim grundvelli að það hafi ekki verið í lífshættu.

Mér sýnist innlend náttúruverndarsamtök geti vel höfðað mál gegn lögreglustjóranum á Sauðárkróki fyrir að fyrirskipa dráp á ísbirninum og gegn umhverfisráðherra fyrir að heimila drápið. Þá er og spurning hvort ekki sé eðlilegt að fara fram á það að yfirdýralækni og forstjóra Náttúrustofnunar verði veitt tilltal vegna yfirlýsinga sinna. Það er a.m.k. fordæmi fyrir málsókn í öðrum löndum - og því þá ekki hér einnig?

Sjá skýrslu sýslumanns hér:

http://www.okokrim.no/aktuelt_arkiv/miljokrim/magasinet/2004-1/page13.html

 

 

 

Regla að svæfa birnina